Een felrode zeecontainer langs de rand van een doorgaande weg in N’djamena, de hoofdstad van Tsjaad, trekt de aandacht. De deur in de zijkant van de container staat open. De wanden zijn netjes afgewerkt. Het meubilair bestaat uit een klein bureau en enkele plastic tuinstoelen. Dit is het kantoor van Yamtebaye Doukam. Hier runt hij zijn telecombedrijf.
De 27-jarige ondernemer koos de locatie voor zijn kantoor strategisch. Langs vrijwel elke weg in Ndjamena zie je het felle rood op een gebouwtje, soms niet meer dan een tafel met parasol, dat aangeeft dat dit een verkooplocatie van Airtel is. In de wijk waar Yamtebaye zijn kantoor opende is hij de enige. Hoewel, wie goed kijkt ziet op een steenworp afstand een klein gebouwtje dat lang geleden ook felrood geweest moet zijn. De kleur is inmiddels dof geworden, maar het is duidelijk een kantoor van Airtel. Concurrentie? Nee, het is het oude kantoor van Yamtebaye waar hij zijn onderneming begon.
Yamtebaye Doukam in zijn kantoor.
Bioloog in telecomsector
Hij studeerde biologie aan de universiteit van Ndjamena. Zijn vader overleed toen hij in het eerste jaar van de studie zat en hoewel zijn broer hem financieel ondersteunde waren het lastige jaren. ‘Van mijn spaargeld kocht ik een motor. Daarmee kon ik naar de universiteit rijden en werken als taxi. Later realiseerde ik me dat motortaxi een gevaarlijk beroep is.’
Yamtebaye besluit verkoper te worden van beltegoed voor Airtel, één van de telecomaanbieders in Tsjaad. Vrijwel iedereen in N’djamena heeft een mobiele telefoon op zak. Soms een smartphone, soms een ‘gewone’ GSM, soms van allebei één. Mobiele telefoons spelen, net als in andere landen, een belangrijke rol in het dagelijks leven.
Ambitie: groenteteelt
De telefoonaanbieders gebruiken een ingewikkeld systeem met beltegoed, dat lijkt op het prepaid systeem zoals dat in Nederland ook bestond. Een netwerk van verkopers biedt het beltegoed aan langs de kant van de weg. Met wat spaargeld kon Yamtebaye de container kopen waar hij sinds begin 2020 kantoor houdt. Naast beltegoed biedt hij een reparatieservice aan voor telefoons.
Terwijl hij hier zijn bedrijf runt, werkt de jonge ondernemer aan een ander businessplan. Hij wil groenten verbouwen op een stuk grond zo’n 20 kilometer buiten de stad. Hij ziet kansen voor de groententeelt. Het Job Booster-programma ondersteunt hem met training om een goed businessplan te schrijven en marktonderzoek te doen. Via het netwerk wordt de jonge ondernemer gecoacht door een andere ondernemer. Die helpt de ondernemer als hij vragen heeft of tegen problemen aanloopt.
Terwijl hij toewerkt naar de start van zijn boerenbedrijf, levert de telecommarkt voldoende inkomsten voor Yamtebaye om van te leven. Hij is niet getrouwd, maar ondersteunt wel zijn moeder die buiten N’djamena woont. ‘Ik wil mijn bedrijf hier meer focussen op telefoonreparaties. Dat is winstgevender dan alleen beltegoed.’ Daarvoor wil hij investeren in een softwarepakket van 50.000XOF (76 euro). ‘Het duurt lang voordat ik mijn ideeën kan uitvoeren, omdat het financiële middelen vraagt.’ De ondernemer is terughoudend met een lening afsluiten. Hij gebruikt liever spaargeld voor investeringen.
