‘Daar,’ Rosemary Natu (36 jaar) wijst naar de bomenrij enkele tientallen meters verderop. Op het eerste oog lijkt er niets bijzonders te zien, maar als je langer kijkt ontdek je afwijkende ‘boomstammen’ tussen de struiken. De ‘boomstammen’ liggen horizontaal en de zijkanten zijn afgesloten met een stuk metaal: bijenkasten.
Onder deze boom staan er een stuk of zes. In totaal heeft Rosemary 22 van deze traditionele bijenkasten. Even verderop staat iets dat het meeste weg heeft van een grote kist tussen de bomen.
Dat is een moderne bijenkast. De imkerij van Rosemary telt 28 dergelijke kasten. ‘De traditionele bijenkasten hebben meer schaduw nodig, dus die staan meer onder de bomen,’ legt de imker uit.
Haar imkerij is de laatste jaren flink gegroeid. Drie jaar geleden begon Rosemary met één bijenkast. Tegenwoordig heeft ze vijftig bijenkasten. Haar man Oikoret is onlangs gestopt met zijn werk als timmerman om te helpen op de imkerij.
Investeren in huis
Samen met haar gezin woont Rosemary in een klein dorp in Karamoja. Karamoja is een afgelegen regio in het noordoosten van Oeganda. Vanaf de doorgaande weg is het nog zeker tien kilometer rijden over een smal, onverhard pad om het dorp te bereiken. Het dorp bestaat uit een handjevol traditionele huizen met lemen muren en rieten daken.
Eén huis valt op in het dorp. Het is gebouwd van bakstenen en heeft een golfplaten dak. Het is het huis van Rosemary en Oikoret. Het geld dat ze verdienen investeren ze onder andere in hun huis. Onlangs hadden ze genoeg gespaard om het dak te voltooien. Daarnaast verdienen ze genoeg om voor drie kinderen schoolgeld te betalen. De andere drie kinderen zijn nog te jong om naar school te gaan.
Water en brandhout
Hoewel het Rosemary en haar man een goed inkomen heeft, kent het leven weinig luxe. Dagelijks is het gezin een paar uur bezig met water halen. De dichtstbijzijnde bron is enkele kilometers lopen. Om te koken is het gezin aangewezen op brandhout, dat ze verzamelen in de omgeving van hun huis.
Op het terrein voor het huis scharrelen wat kippen. Een paar varkens en geiten zoeken naar voedsel. De familie doet aan ‘vrije uitloop veeteelt’. Tijdens een training leerden ze op deze manier hun dieren houden. Dat betekent dat het veel vrij rondloopt op het erf.
Training imkeren
Samen met partnerorganisaties ondersteunt Woord en Daad mensen in Oeganda om imker te worden. We bieden hen training en coaching bij het bijenhouden. Rosemary volgde verschillende trainingen. Ze leerde onder andere dat het belangrijk is dat de bijen voldoende water hebben. Tussen de bomen staan daarom schaaltjes met water.
Net zo belangrijk is de diversiteit aan bloesem waar de bijen nectar verzamelen. Rosemary plantte mango- en sinaasappelbomen. Daar profiteren de bijen van en de oogst van deze bomen kan ze verkopen. ‘Mijn grootste uitdaging op dit moment zijn dieven die ’s nachts de bijenkasten stelen,’ vertelt ze. Tijdens een training leerde ze om van natuurlijke materialen een hek te maken om haar bijenkasten te beschermen.
Elke maand ontvangt Rosemary tien imkers op haar bedrijf. Onder de mangoboom traint ze deze imkers om succesvol een imkerij te leiden. Daarmee heeft ze als Bee Champion een belangrijke rol binnen Busy Bees om de kennis en ervaring van het imkeren te delen met beginnende imkers in haar omgeving.
