Johana woont samen met haar man en kinderen in Tchere, een klein dorp met zo’n 1.400 inwoners in het zuiden van Tsjaad. De eerste families die lang geleden het dorp stichtten waren op zoek naar vruchtbare grond. Ze noemden hun nieuwe nederzetting naar een boon, Tchere, die ze verbouwden. Nog altijd werken de meeste inwoners in de landbouw, net als Johana. ‘De landbouw voedt onze gezinnen en ondersteunt onze kleine bedrijven.’
Droogte en onkruid
Op de akkers rond het dorp verbouwen de kleinschalige boeren verschillende gewassen, zoals rijst, sesam, bonen en sorghum. Voor de oogst zijn ze afhankelijk van de regen. ‘Vorig jaar was de regen laat en waren er periodes van droogte’, herinnert Johana. Daar bovenop kreeg ze te maken met een verstikkend onkruid tussen de sorghum. Haar oogst viel tegen. Ze had tien zakken rijst en slechts één zak sorghum.
‘Door de slechte oogst had ik minder inkomen. Om toch voor mijn gezin te kunnen zorgen, ging ik handel drijven.’ Johana verkocht voedingsmiddelen, zoals zout, vis en specerijen om het lagere inkomen aan te vullen. Iedere zondagmiddag is er in het centrum van het dorp een kleine markt en vult het dorp zich met stemmen van kooplieden die hun waar aan prijzen, kletsende mensen en spelende kinderen.
'Hij geeft kracht en hoop om door te gaan. Ieder seizoen opnieuw’
In geloof het seizoen starten
‘Jezus is mijn Heere en Redder. Hij is mijn Helper en Hij voorziet,’ getuigt ze. ‘Op één of andere manier, ondanks de moeilijkheden, voorziet Hij. Hij geeft kracht en hoop om door te gaan. Ieder seizoen opnieuw.’ In dat vertrouwen startte Johana dit jaar net als voorgaande seizoenen. ‘Voor de start van ieder seizoen vraag ik God mijn werk te zegenen en ons een goede oogst te schenken.’
Dit jaar was anders dan voorgaande jaren. Samen met partnerorganisatie RAPS startte Woord en Daad in Tchere om de boerinnen te ondersteunen. We stimuleren boerinnen om oude graansoorten, in Tsjaad aangeduid met fonio, te verbouwen. Deze graansoorten groeien goed in arme zandgrond en zijn voedzaam. Eeuwenlang verbouwden boeren deze granen, maar de laatste decennia zijn ze in onbruik geraakt.
Plannen
Voor Johana en de boerinnen in het dorp was het de eerste keer dat ze deze graansoorten zaaiden. Aan het einde van dit eerste seizoen is Johana enthousiast. ‘Ik heb het graan nog niet gedorst, dus ik weet nog niet exact hoe groot mijn oogst was, maar ik heb al allerlei plannen.’ Een deel gebruikt ze voor haar gezin. Een ander deel bewaart ze om volgend jaar te zaaien. Waarschijnlijk is er dan nog graan over.
‘Dat deel wil ik verkopen, zodat ik het schoolgeld kan betalen. En ik wil een deel van het inkomen gebruiken om het dak van ons huis te repareren.’ Zoals veel huizen in het zuiden van Tsjaad is het dak van Johanna’s huis gemaakt van gras. Om te voorkomen dat het gaat lekken, moeten ze ieder jaar het dak vervangen. ‘Volgend jaar wil ik minimaal één hectare zaaien met fonio.’
