“Ik zoek een huishoudelijke hulp tussen de 8 en 12 jaar. Kunt u mij helpen?” Zo ging één van onze onderzoekers afgelopen jaar op pad, in Addis Abeba, Ethiopië. Hij was naar binnen gegaan bij een klein kantoor dat bemiddelt tussen mensen die een huishoudelijke hulp zoeken en meiden die zich hiervoor beschikbaar stellen. “Nee meneer, dat valt buiten onze diensten. We kunnen u wel contacten met meisjes van 15 tot 18 jaar. En mogen we uw telefoonnummer opschrijven?”
Als onze onderzoeker maar net weer buiten is, wordt hij gebeld op zijn mobiel. “Meneer, we hebben toch een match voor u gevonden. Kom maar even via de achterdeur naar binnen.”
“Oudere meisjes lopen steeds weg”
Een rapport met deze inhoud staat op mijn computerscherm. De onderzoeker heeft veel gesprekken gevoerd en gevraagd naar redenen waarom mensen een kind in huis nemen, om voor hen te werken. “Nou, zo’n kind is veel goedkoper, en ook nog eens gehoorzamer. En ze blijven langer, want oudere meisjes lopen steeds weg”.
Duidelijke missie
Twee muisklikken verder heb ik een video op mijn scherm. Van Rachelle uit Benin. De video is een paar weken geleden gemaakt. Ze vertelt: “Mevrouw maakt me wakker als de zon opkomt. Ik moet dan de televisie en de stoelen schoonmaken, de tuin van het huis aanvegen en de slaapkamer schoonmaken. Ik zet ook water op het vuur, zodat ze haar kinderen kan wassen. Als ze opstaat, vertelt ze me: ‘Is dit al het werk dat je hebt gedaan?’ Ze zegt dat ik te langzaam werk en dan slaat ze me. Ze slaat me met een riem of met een stok. Ik eet één keer per dag. Ik mag niet zeggen dat ik honger heb.”
Volgens de statistieken is Rachelle is één van de vele duizenden. In Haiti zijn wel 300,000 van deze kinderen. Een andere statistiek komt van onze partnerorganisatie in Ethiopië: 65% van de meisjes in hun opvangcentrum is seksueel misbruikt. Verder bleek uit een studie in Addis Abeba dat tussen de 7% en 17% van de jonge meisjes die als huisslaaf wordt uitgebuit, uiteindelijk in de prostitutie terecht komt.
Kinderen die zonder ouders of andere bekenden in een familie terecht komen voor werk met ‘kost en inwoning’ zijn erg kwetsbaar. Onze partnerorganisaties in Ethiopië, Benin, Burkina Faso en Haiti zien het als hun missie om deze kinderen te helpen. Ze werken aan de opvang van slachtoffers, ze brengen kinderen terug bij hun eigen families. Daarnaast heeft het prioriteit om te voorkomen dat kinderen in kinderarbeid en uitbuiting terecht komen. We werken met ouders en leiders in gemeenschappen om te voorkomen dat extreme armoede leidt tot het meegeven van hun kinderen aan tussenpersonen.
Overweldigend en aangrijpend
Het is overweldigend. Zoveel onrecht. Zoveel levens die op het spel staan. En dan ook nog de gevolgen van crisissen als klimaatverandering, conflict en de coronapandemie die deze kinderen het hardst treffen.
Vooral als ik naar onze eigen kinderen kijk kan het me aangrijpen. Stel je voor dat ik er één zou meegeven aan een onbekende. Omdat we niet genoeg eten in huis hebben. Het is heftig om voor te stellen.
Complexe problematiek als prioriteit
Een poosje terug voerde ik een gesprek over keuzes die we moeten maken in ons werk. We kunnen ons richten op verschillende problemen. Sommige zijn heel zichtbaar, ook in de media. Dit probleem is verborgen, maar wel wijdverspreid en diep ingrijpend. Tegelijkertijd ook heel complex. De oplossing kan alleen gevonden worden in samenwerking met de overheid, de politie en alle families. Het heeft te maken met cultuurverandering, waarin kerken en lokale leiders een belangrijke rol hebben. Ons besluit was: we kiezen júist deze complexe problematiek als prioriteit. Als achterban en team van Woord en Daad zijn we ertoe geroepen om te werken, om anderen goed te doen. Tót de grote dag waarop alle onrecht en uitbuiting voorbij zal gaan.
Deze column is geschreven door Marike Spruyt. Als projectleider zet ze zich dagelijks in voor verschillende projecten tegen kinderuitbuiting.
