In 2017 volgde Martin voor het eerst een imkertraining. Hij is één van de dove imkers rond de stad Jinja die een training volgden via Busy Bees. Na de training begon hij met twaalf bijenkasten. In de loop van de jaren breide zijn imkerij uit en plantte hij nieuwe bomen. ‘Ik had eerst geen baan en geen inkomen maar nu kan ik mijn gezin onderhouden en word ik gerespecteerd in de gemeenschap.’ Martin is getrouwd en hij heeft negen kinderen en vijf kleinkinderen.
Imkers coachen
Samen met lokale organisaties ondersteunt Woord en Daad Oegandezen op het platteland om een imkerij te starten. Onder de noemer Busy Bees werken we aan een duurzame honingsector. Mensen met een fysieke beperking worden in Oeganda vaak buitengesloten. Ze worden zonder respect behandeld en doordat de meesten niet goed kunnen lezen en schrijven worden ze vaak bedrogen op de markt.
Martin heeft het geluk dat hij de gebarentaal goed beheerst en dat hij kan lezen en schrijven. Daardoor wordt hij niet snel opgelicht als hij honing wil verkopen. Naast imker is Martin ook coach van andere dove imkers. ‘Ik bezoek hen regelmatig en ik adviseer hen bij het onderhoud van de bijenkasten. Samen inspecteren we alle kasten.’
e dove mensen in de gemeenschap biedt.
'Eerst had ik niets. Geen baan, geen inkomen. Maar nu ben ik in staat om goed voor mezelf te zorgen'
Minachting
Eén van de imkers waar Martin regelmatig komt is Jalla Daudi. Deze 42-jarige imker heeft een eenzaam bestaan. Na het overlijden van zijn ouders woont hij alleen. Hij kan moeilijk communiceren, want gebarentaal kent hij eigenlijk niet, en er is niemand waarmee hij zijn leven deelt. Gewiekste handelaren behandelen hem met minachting.
In 2019 begon Jalla met zijn eerste training via Busy Bees. Inmiddels heeft hij tien bijenkasten. Martin helpt hem bij het verkopen van de honing. Net zoals hij dat doet voor andere dove imkers die moeizaam communiceren. Ze verwerken gezamenlijk de honing en verkopen het eindproduct als groep. De inkomsten worden evenredig verdeeld. Op die manier krijgen deze imkers toch een goede prijs voor de honing.
Een inkomen
Dankzij dat inkomen kunnen de imkers een bestaan opbouwen. ‘Eerst had ik niets, geen baan, geen inkomen. Maar nu ben ik in staat om goed voor mezelf te zorgen. Ik kan eten, ik kan medische zorg betalen en ik spaar ook wat van het geld,’ vertelt Jalla. Ook zijn huis bouwde hij dankzij de inkomsten uit honing. De komende tijd wil Jalla meer bijenkasten maken en op zijn veld plaatsen. ‘Zo hoop ik meer te verdienen,’ vertelt hij.
Dat is een droom van meer mensen in de gemeenschap, merkt Martin. ‘Er zijn veel doven in deze omgeving en ze vragen mij allemaal om hen te komen trainen. Maar dat kan ik niet allemaal alleen. Er zouden meer trainers moeten komen. Bid om meer trainers en om zegen op ons werk: dat het lukt om de kasten te koloniseren en honing te produceren.’
Aan het einde van het pad tussen de koffie- en bananenplanten, mango- en jackfruitbomen door ligt een open veld. Hier staan de veertig bijenkasten van Martin. Dankzij de verkoop van honing en bijenwas kan hij zijn gezin onderhouden. Een kans die hij graag ook aan ander
