Wereldwijd raakt klimaatverandering de allerarmsten het hardst, ook op Sri Lanka zijn het de allerarmsten die de grootste risico’s lopen. Deze kwetsbare vissers worden getroffen door klimaatverandering. Dit thema is zo belangrijk voor het werk van Woord en Daad dat we er een apart beleidsthema voor hebben opgezet. Samen met onze partners gaan we aan de slag om de mensen in de projecten te ondersteunen om met de gevolgen van klimaatverandering om te gaan.
Om goed in beeld te krijgen wat de gevolgen zijn voor de mensen in een bepaalde context doen we samen met onze lokale partners een Climate Risk Assesment. Dit onderzoek bestaat uit een aantal gesprekken waarin we heel praktisch kijken welke veranderingen er nu al zichtbaar zijn in het klimaat en wat de gevolgen daarvan zijn.
Grillig en onvoorspelbaar
De vissers op Sri Lanka zien dat het weer grilliger en onvoorspelbaarder wordt. In het verleden wisten ze dat de moesson in december begint en konden ze daarop inspelen. De afgelopen vijf jaar is de start van het regenseizoen steeds onzekerder geworden. Ook is de regen intensiever. Overstromingen komen steeds vaker voor.
Draaiende wind
De wind is onvoorspelbaarder dan voorheen. Normaal waait er een passaatwind op Sri Lanka. Eens per jaar draait de windrichting voor een periode, maar de laatste jaren is de wind onstuimiger. De harde wind richt steeds vaker schade aan in de kustdorpen.
Schade voor vissers
Deze veranderingen in het weer bedreigen de inkomsten van de vissers. Er is meer kans op schade aan de vissersboten en de netten door de harde wind en de regen. Door overstromingen zijn bijvoorbeeld motoren van visboten beschadigd en door de harde wind kunnen de kooifuiken die de armste vissers gebruiken op drift raken. Daardoor kunnen de vissers hun netten de volgende dag niet terugvinden.
De impact van die materiële schade is groot, maar hier kunnen de vissers tenminste nog iets tegen doen. Ze kunnen bijvoorbeeld de buitenboordmotoren mee naar huis nemen, de boten tussen de mangroves afmeren en met een andere vistechniek raken de netten niet op drift. Door hun kleine inkomen hebben de vissers gemiddeld weinig spaargeld. Mocht er toch schade ontstaan aan hun bezittingen, kunnen ze reparaties vaak niet betalen.
Afnemende visstand
Waar de vissers geen invloed op hebben, zijn de gevolgen voor de visstand. Door het grilligere windpatroon en gebrek aan moderne technieken weten de vissers niet waar de vis is. Daardoor zien de vissers hun vangst afnemen. Ook de paaigronden staan onder druk. De vissen paaien in kouder water. Met een stijgende temperatuur van het zeewater zijn er minder paaigronden. Dat zal terug te zien zijn in de visstand, die toch al onder druk stond.
Vissers in de fuik
Het risico om materiaal te verliezen, lagere visstanden en het verdwijnen van paaigronden zijn serieuze bedreigingen voor het levensonderhoud van de vissers. Veel van deze vissers zijn al kwetsbaar. Na de burgeroorlog, die in 2009 eindigde, sloten veel vissers een lening af om nieuw materiaal aan te schaffen. De leningen kwamen echter met verstikkende voorwaarden: torenhoge rentes en een verkoopverplichting van de vangst aan de lening verstrekker. In de praktijk zitten veel vissers gevangen in een financiële fuik.
Doorgaand onderzoek
Met het project Duurzame visserij op Sri Lanka willen we deze vissers bevrijden uit de financiële fuik en hen ondersteunen op een duurzame manier te vissen. We ondersteunen de vissers om bijvoorbeeld paaigronden in kaart te brengen. Door niet in deze gebieden te vissen, ondersteunen ze de visstand. Daarnaast zetten we in op kweken van onder andere zeekomkommers. De nationale regering ziet de voordelen van aquacultuur en stimuleert deze ontwikkeling. Aquacultuur verlicht de druk op de visstand, maar klimaatverandering heeft ook hiervoor gevolgen. Bijvoorbeeld in de keuze waar aquacultuur opgezet wordt.
Naar aanleiding van deze eerste conclusies over de gevolgen van klimaatverandering gaat het gesprek met onze partners in de komende maanden door. Daarbij willen we meer informatie ophalen. Al deze informatie gebruiken we om de vissers nog beter te ondersteunen om een duurzaam inkomen te verdienen.
