‘Mannen in Anthoniyarpuram scholden vrouwen die gingen vissen uit. Ze probeerden vrouwen tegen te houden,’ vertelt Gnanam Jayanthimalar. De visservrouw woont al jaren in het dorp. Ondanks de negatieve houding van mannen in het dorp ging ze samen met andere vrouwen toch vissen. Het geld dat ze verdiende had ze hard nodig om haar kinderen te voeden.
Op het strand buiten het dorp is Gnanam (49 jaar) bezig met de netten. In de afgelopen jaren groeide ze uit tot een rolmodel voor haar dorpsgenoten. Ze is een ervaren visservrouw. Toen ze net begon met vissen, was dat anders. In 1993, toen haar man voor drie maanden naar India ging voor zaken, moest Gnanam noodgedwongen gaan vissen. Ze had een inkomen nodig om haar kinderen te voeden.
Eén kilo garnalen
Een buurman leerde haar garnalen vangen, maar haar vangst was slechts één tiende van de vangst van meer ervaren garnalenvissers. Als Gnanam één kilo garnalen ving, vingen ervaren vissers er tien. Toch lukte het haar om met die beperkte vangst haar gezin te onderhouden. Na drie maanden kwam haar man thuis en was de noodzaak om te werken minder groot.
In 1999 vlucht het gezin naar India voor de burgeroorlog die op dat moment in Sri Lanka woedt. De Tamil Tijgers vechten tegen de nationale regering om onafhankelijkheid. In 2009 verslaat het nationale leger de Tamil Tijgers en komt er een einde aan de burgeroorlog. Na 14 jaar in India keer Gnanam met haar gezin terug naar Sri Lanka. Voor Gnanam is de terugkeer van korte duur. Nog datzelfde jaar vertrekt ze naar het buitenland om als huishoudelijke hulp geld te verdienen.
Terug in de visserij
Twee jaar later keert ze terug naar huis en pakt ze het vissen weer op. ‘Ik realiseerde me dat vrouwen zelfvoorzienend moeten zijn.’ Haar inkomen is een welkome aanvulling op het inkomen van haar man. Intussen groeit ook de ervaring van Gananam. Tegenwoordig is ze een succesvolle visser op zeekomkommers, krabben en garnalen.
Daarmee groeit ze uit tot een voorbeeld voor andere vrouwen in het dorp. Steeds meer vrouwen gaan vissen en sinds enige tijd is er een coöperatie van visservrouwen in het dorp. Ook in andere dorpen langs de noordkust gaan vrouwen aan de slag in de visserij.
Duurzame visserij
Samen met lokale partnerorganisaties ondersteunt Woord en Daad vissersgemeenschappen in het noorden van Sri Lanka. We werken aan een eerlijke en duurzame visserij. Enerzijds bieden we training aan vissers, zowel mannen als vrouwen, in duurzamere manieren van vissen. Anderzijds zetten we in op alternatieve inkomsten, zoals het starten van kwekerijen voor zeekomkommers en zeewier. In het dorp Valaippaadu gingen we in 2022 in gesprek met vrouwen over de kansen van zeewierkwekerijen. Ook ondersteunden we vrouwen bij het starten van een kwekerij van zeekomkommers. Gnanam is één van de visservrouwen die graag een zeekomkommerkwekerij wil starten. Ze wacht tot de overheid haar een locatie aanwijst om de kwekerij te starten.
Hoewel het niet nieuw is dat vrouwen in de visserij werken, kunnen sommige mannen moeilijk wennen aan die situatie. In Anthoniyarpuram, het dorp waar Gnanam woont, scholden mannen de visservrouwen uit en werkten ze de vrouwen tegen. Via onze partnerorganisatie ondersteunden we de vrouwen in het dorp om samen een coöperatie starten. Daarmee kregen de visservrouwen een stevigere positie in de markt. En dat draagt bij aan de gelijkwaardigheid van mannen en vrouwen in het dorp. ‘Tegenwoordig steunen de mannen in het dorp ons,’ vertelt Gnanam.
