Vijftig jaar geleden werd Woord en Daad opgericht. Dat staat bij Woord en Daad al een half jaar centraal. Maar wist u ook dat Woord en Daad al zo’n tien jaar een kleine, bescheiden werkplek heeft in Den Haag? Een fijne uitvalsbasis voor het team Beleidsbeïnvloeding.
Met een glimlach op mijn lippen wandel ik twee à drie keer per week Station Den Haag Holland Spoor uit en een minuut later – ja, zo dichtbij is het – plof ik in mijn bureaustoel. Maar niet, voordat ik even achterom heb gekeken naar die imposante gevel van dat mooie station. Helemaal in de nok, nog boven de klok, bevindt zich namelijk een klein beeldhouwwerk.
Handelaars en reizigers
Wat beeldt het uit? Een gevleugeld wiel. Letterlijk: een wiel met vleugels. Niets meer en niets minder. Het is niet gek dat de architecten van dit gebouw dit beeld in de voorgevel verwerkten. Het is van oudsher hét symbool voor treinen, stations en treinreizigers. Het wiel als symbool van vooruitgang, van een voort-rollen naar de toekomst. En de vleugels? Die zijn een verwijzing naar de Romeinse godheid Mercurius, met zijn gevleugelde helm: de zoon van oppergod Jupiter, een god van handelaars en reizigers.
Station Den Haag Hollands Spoor. Een close-up van het gevleugelde wiel is op deze website beter te zien. | Beeld: Wikimedia Commons
Die handelaars en reizigers komen er goed vanaf in Den Haag. Ook in ontwikkelingssamenwerking. We ‘doen waar Nederland goed in is’ kopt de titel van de beleidsnota van de huidige minister. Ontwikkelingssamenwerking als gevleugeld wiel, als vliegwiel voor Nederlandse bedrijvigheid in landen waar ook Woord en Daad actief is. En dat is helemaal niet gek, dat kan een mooie bijvangst zijn. Maar laten we niet vergeten dat ontwikkelingssamenwerking ten principale ten goede moet komen aan de ontwikkeling van de landen dáár. En dat brengt me bij het hart van ons werk van beleidsbeïnvloeding. Want wat doen drie Woord en Daad collega’s toch in Den Haag?
De wereld dichterbij brengen.
In gesprekken met Kamerleden, ambtenaren, ministers en collega’s laten we zien wat er in onze projecten gebeurt. Met welke ingrepen die boer uit Bangladesh daadwerkelijk geholpen is. We vertellen over 6-jarige meisjes in Ethiopië die dag in dag uit in een pottenbakkerij werken. Over belastingconstructies via Nederland en de Zuidas, waardoor ontwikkelingslanden miljarden euro’s aan publieke middelen mislopen. Zo klinkt ook in Den Haag het geluid van onze zuidelijke partners.
En dat is nodig. Het vertelt namelijk een ander verhaal. Het zorgt voor een andere kijk op de zaak. Een ander perspectief voor dat vliegwiel. Want wij zien in de praktijk dat ontwikkelingssamenwerking wel degelijk een vliegwiel kan zijn: voor verandering in projectlanden. Keuzes hier hebben gevolgen voor mensenlevens daar. Een kleine verandering in beleid kan al grote impact hebben. Woord en Daad wil daar zijn waar die keuzes worden gemaakt. Systeemverandering begint dichterbij dan je denkt.
Politieke werelden
Ds. Hegger – medeoprichter van Woord en Daad – zei ooit dat ‘je met polemiek alleen maar op afstand blijft.’ Hij had gelijk. Wij schreeuwen niet vanaf de zijlijn. Roepen niet zomaar vanachter de veilige muren van ons kantoor in Gorinchem. We zijn in Den Haag en zoeken verbinding – ook over ideologische grenzen heen – en brengen zo politieke werelden bij elkaar. We zoeken naar coalities om het Haagsche vliegwiel wat bij te sturen. Soms een spaak tussen de wielen steken.
Is dat altijd gemakkelijk? Nee. In een wereld waarin zoveel aan de hand is – als betrokkene bij het werk van Woord en Daad bent u daarvan op de hoogte – is het de gemakkelijkste weg om af te haken. Op te geven. Uit te stappen. Waar doen we het voor?
Maar dan die trouw van onze God! Die doet ons de mouwen opstropen. Niet om de wereld te redden. Dat is al gebeurd. Wel om verschil te maken voor die ene man, dat ene meisje in onze projecten. Als zichtbare tekenen van Gods komende Koninkrijk.
En zo kan het zijn dat ik na een Haagse werkdag weer richting Station Den Haag Holland Spoor loop. Voor ik incheck kijk ik nog even naar boven. Ik zie het beeldhouwwerk en moet lachen. Een gevleugeld wiel als symbool voor vooruitgang? Jazeker – maar dan wel in de goede richting! En dat doet het, want onze God heeft het wiel in handen. Hij zal terugkomen. Dat biedt hoop.
Deze column is geschreven ter gelegenheid van het 50-jarig jubileum van Woord en Daad en in iets gewijzigde vorm ook uitgesproken tijdens de jubileumbijeenkomst op 17 juni j.l.
