Scheuren in de droge grond laten een glimp van de uien zien die boer René Kourabe hier teelt. Het is bijna tijd om te oogsten. Trots trekt hij een grote ui uit de grond en toont zijn oogst. De uien zijn bestemd voor de markt in Ndjamena, de hoofdstad van Tsjaad. De jonge ondernemer volgde een training ondernemen via het Job Booster programma.
‘Met de training ondernemen leerde ik hoe ik een goede ondernemer kan zijn,’ vertelt René. ‘Ik wil voor mezelf kunnen zorgen.’ Dat is de unieke aanpak van het Job Booster programma in Tsjaad. Jonge ondernemers worden uitgenodigd om hun bedrijfsplan te presenteren. De jongeren met het beste plan en vooral een echte ondernemers mindset worden geselecteerd voor een trainings- en coachingstraject. Het gaat daarin uitsluitend om ondernemerschap. De technische kennis over bijvoorbeeld uienteelt heeft boer René tijdens een andere training opgedaan.
Elke week oogsten
Terwijl de zon naar haar hoogste punt klimt en het kwik al ruim boven de 30 graden staat, toont de jonge boer trots zijn akkers. Hij verbouwt uien, tomaten en rijst. In maart liggen de rijstvelden er verlaten bij, maar de uien en tomaten kunnen binnenkort geoogst worden. ‘We oogsten elke week de rijpe tomaten. Elke oogst vullen we vijf grote houten kisten.’ Deze houten kisten zijn een standaardmaat in Tsjaad voor tomaten.
De tomaten verkoopt René in het dorp en aan mensen in de omgeving. De uien vinden hun weg naar de markt in Ndjamena, waar ook het loof verkocht wordt als ingrediënt voor soep. Zowel de tomaten als de uien leveren een goede prijs op. Vooral met de uien doet de boer goede zaken. Hij geeft een rekenvoorbeeld: elk seizoen investeert hij zo’n 500.000XOF (764 euro) om de uien te zaaien en te telen. Bij verkoop noteert hij zo’n 1,2 miljoen XOF (1.833 euro).
Water om te groeien
Dat is een mooie omzet voor de boer. Daarvan kan hij zijn ouders en jongere broers onderhouden, maar betaalt hij ook het salaris van zijn werknemers. Tijdens de oogst heeft hij zo’n 8 jongeren uit het dorp in dienst die helpen om de uien en tomaten te oogsten. Daarnaast is er altijd een bewaker op de velden te vinden. De velden zijn niet afgeschermd, dus wilde dieren, maar ook schapen en geiten van dorpsgenoten kunnen het veld oplopen om een tomaat of ui te eten. De bewaker verjaagd de dieren.
‘Water. Ik wil investeren in een waterpomp,’ antwoord René resoluut als we naar zijn grootste uitdaging vragen. In de Sahel, waar de zon dagelijks hoog aan de hemel staat, een paar bomen en struiken schaduw bieden en de wind het zand doet opstuiven, is het logisch dat een boer graat wil investeren in een waterpomp. Even buiten het dorp stroomt een rivier, die tevens de grens met Kameroen vormt. René gebruikt het rivierwater om de groenten water te geven. Met een waterpomp kan hij zijn akkers uitbreiden en meer land bebouwen.
Meer uien, tomaten en vee
Uitbreiding van zijn bedrijf is René’s ambitie. ‘Ik wil mijn akkers uitbreiden en ik wil wat vee houden.’ Op dit moment heeft hij enkele schapen en een paar kippen, maar over vijf jaar wil hij graag meer vee houden. En misschien investeert hij in een opslag voor de uien. Tijdens de oogst zijn de prijzen laag, maar als de oogst voorbij is, kan hij meer geld verdienen met uien. Om de uien te kunnen bewaren, moet hij echter een goede schuur hebben waar de uien niet gaan rotten.
In Tsjaad zijn er duizenden jongeren zoals René die na een technische opleiding werkloos aan de zijlijn van de maatschappij belanden. Werk is eigenlijk niet te vinden, dus willen veel jongeren ondernemer worden. Kennis over bedrijfsvoering hebben ze niet en startkapitaal al helemaal niet. Met Job Booster Tsjaad zien we de potentie van deze jonge ondernemers en steunen we hen om succesvol een bedrijf te starten.
