Sinds anderhalf jaar werk ik voor Woord en Daad in Ethiopië. Eén van de projecten waar ik me vooral mee bezighoud, is het Water voor Shalla-project. Hierin werkt Woord en Daad onder anderen samen met Wereld Waternet (WWn), een tak van het Amsterdamse waterbedrijf dat internationaal waterbedrijven ondersteunt.
In mijn rol ben ik de verbinding tussen Siraro (het Ethiopische waterbedrijf) en WWn. Ik houd interviews en haal data op uit het veld. In deze blog wil ik een inkijkje geven in waar we aan hebben gewerkt.
Context Siraro
Siraro is het waterbedrijf van een aantal dorpen. Deze dorpen liggen in de Rift Vallei, een laaggelegen gebied dat is gevormd door uiteendrijvende tektonische platen. In dit lage gebied ontstaan meren waar water niet van wegvloeit, maar ze worden langzaam gevoed door het grondwater. Door het hete klimaat en bijkomende verdamping is het water in deze meren zout en alkalisch geworden en ongeschikt om te drinken of mee te irrigeren.
Geen grondwater
Lake Shalla, het meer in de buurt van Siraro’s dienstengebied, is zo’n alkaline meer met een hoog zout gehalte. Voor waterbedrijf Siraro betekent dit dat ze geen grondwater op kunnen pompen, maar dat ze het ergens anders vandaan moeten halen. Hiervoor is 21 jaar geleden een waterleidingnetwerk aangelegd waarmee ze water uit het hooggelegen gebied pompen. In totaal is dit netwerk zo’n 80 kilometer lang. Door gebrekkig onderhoud komt dit leidingstelsel aan het einde van zijn levensduur en wordt het percentage ‘non-revenu water’ (NRW) geschat op 40-50%! NRW is water waar Siraro niet voor betaald krijgt, dit kan gebeuren door lekkages, illegale connecties of telfouten in watermeters.
Kapotte watermeter
Capaciteitsopbouw
Waar één deel van het project gaat zorgen voor meer water toevoer door het slaan van een nieuwe waterput, is een ander deel van het project bedoeld om deze problemen aan te pakken. Daarom zetten we in op capaciteitsopbouw van Siraro door WWn.
Meer waterputten?
Tijdens het eerste bezoek bezochten we alle bestaande onderdelen (assets), van waterpomp tot kraan. De wens van Siraro was duidelijk: ‘meer waterputten, meer waterputten, meer waterputten. De gemeenschap ontvangt namelijk niet genoeg!’ Aan het einde van de week kwamen we met een presentatie waarin we ons plan van aanpak zouden tonen, maar we begonnen eerst met een quiz. ‘Hoeveel waterputten heeft Siraro: 5, 10 of 15?’ Het overgrote deel dacht 5, een paar dachten 10 en een enkeling 15. Het juiste antwoord: 15! Alleen een technische medewerker had het goed geraden, de departementshoofden en manager niet.
Het ontbrak hier dus aan overzicht, want met 15 boorputten kun je genoeg water produceren, alleen zijn ze niet allemaal in gebruik. Ons advies was om al hun assets duidelijk in kaart te brengen door middel van een ‘asset register’. Vervolgens kan met dit overzicht gerichter worden geïnvesteerd in zaken die prioriteit hebben bij Siraro.
Groepsdiscussie
Prioriteiten
Uiteindelijk heeft Siraro de prioriteit gelegd op 3 dingen:
- Waterproductie vergroten
- Waterlekkages verminderen
- Onnauwkeurige watermeters vervangen
Momenteel zijn we bezig om de assets die met deze prioriteiten te maken hebben in kaart te brengen in het asset register. Daaraan hangen we het kostenplaatje per asset: ‘Wat is nodig om deze waterput functionerend te krijgen?’ en een risico score: ‘Hoe belangrijk is dit nu echt?’
Wat er voor mij echt uitspringt bij Siraro is de dankbaarheid die ze tonen. Dat merk ik elke keer als ik langs ga. Ze voelen zich enorm gewaardeerd door de samenwerking met WWn en hebben hun zaken altijd goed op orde voor we langskomen. Alle personen die we willen spreken, of documenten die we willen inzien staan klaar. En dat is bepaald niet gebruikelijk in Ethiopië. Ook wordt er aan het einde van elk bezoek een geit geslacht, waar iedereen samen van geniet tijdens de lunch.
De Nederlandse delegatie ontving Oromo shirts als afscheidscadeau
Door deze goede samenwerking hopen we dat Siraro in de toekomst weloverwogen investeringen kan maken. Op deze manier groeit het bedrijf tot een duurzame water leverancier, waarvan de gemeenschap nog jaren profijt zal hebben.
Over de auteur
Ruben van Tilburg werkt vanuit het YEP-programma voor Woord en Daad in Ethiopië. Hij is onder andere betrokken bij het Water voor Shalla-project. Hij ondersteunt de waterleverancier in Shalla met hun belangrijkste uitdagingen bij de distributie van water.
