Er wordt gezongen en gedanst, het hele dorp loopt uit voor deze speciale dag. Vier vrouwen dragen grote metalen kisten op hun hoofd het dorp in. De blauwe kisten zijn voorzien van drie grote sloten. Voordat de vier identieke kisten op een tafel worden gezet, wordt er een gekleurd lint aan de kist geknoopt.
De blauwe kisten hebben een belangrijke positie binnen de gemeenschap. Ze vormen de spaarrekeningen van het dorp. Vandaag zijn de dorpsgenoten samengekomen en gaat de kist weer open. Er kan gespaard of geleend worden. Een feestelijk moment.
Dure leningen
In het project Fair Rice Sierra Leone ondersteunen we rijstboeren in het noorden van het land. De boeren in deze afgelegen dorpen leren hun oogst optimaliseren met andere teeltmethoden. Daarnaast stimuleren we samenwerking in boerengroepen en zetten we spaargroepen op. Deze spaargroepen geven de boeren financiële mogelijkheden die ze anders niet zouden hebben.
Voor de rijstboeren is een lening afsluiten bij een bank of microkredietinstelling moeilijk en vooral kostbaar. De boeren moeten naar bankkantoren in grotere plaatsen reizen in de hoop een krediet te kunnen krijgen. Voor de banken leveren de kleine leningen veel administratie op en hebben deze leningen een hoger risico. Een rente van meer dan 30% is niet vreemd. Ook microkredietinstellingen rekenen rentes van 22 tot 25% voor een lening aan de boeren.
Samen sparen
Met de spaargroepen hebben de boeren een eigen ‘bank’, waar ze geld apart kunnen zetten en geld kunnen lenen. De groepen bestaan uit maximaal 25 leden die regelmatig samenkomen. Elk lid spaart wekelijks een bedrag. Het geld wordt in de kist gelegd en in een dubbele administratie wordt bijgehouden wat ieders saldo is.
Als een boer bijvoorbeeld een tractor wil huren om zijn akker te ploegen, kan hij een lening afsluiten bij zijn spaargroep. De groepen bepalen zelf het rentetarief, doorgaans kiezen ze voor 10% rente. De boer lost de lening af en de rente gaat ook in de kist. Een deel van het gespaarde geld wordt apart gehouden voor sociale kosten.
Sleutelbewaarders
Aan het begin van het nieuwe seizoen hebben de boeren geld nodig om zaaigoed te kopen. Dan biedt de spaargroep uitkomst. Ook in augustus, door de boeren vaak de hongermaand genoemd, hebben de boeren behoefte aan geld. De voorraden zijn dan vrijwel op en er is nog geen nieuwe oogst. Met het gespaarde geld kunnen de boeren in deze maand voedsel kopen.
Naast de familie die de kist bewaard zijn er drie leden die één van de drie sleutels bewaren. Om de kist te kunnen openen moeten minimaal deze vier leden ter plekke zijn. De leden van de spaargroepen zijn trots op hun kist. Samen kunnen ze geld sparen en investeren, daar profiteren ze van. Het maakt de boeren onafhankelijk van tussenhandelaren en het stimuleert hen om te ondernemen.
