In Nachikkuda, een vissersdorp in het noorden van Sri Lanka, staat Jensilda ( 50 jaar) bij een constructie die nog het meeste lijkt op een groot stapelbed. Op het bovenste bed ligt onder een net vis te drogen. Jarenlang ging haar man vissen om geld te verdienen, maar sinds zijn been geamputeerd werd in 2017 kan hij niet meer de zee op. Sindsdien verdient Jensilda de kost met het drogen van vis.
‘Onze kinderen zijn getrouwd en hebben nu hun eigen gezinnen om voor te zorgen,’ vertelt ze. Dankzij ondersteuning van partnerorganisatie YGRO kon ze haar kleine onderneming professionaliseren. Het ‘stapelbed’ waarop de vis ligt te drogen kon ze aanschaffen dankzij de steun van YGRO. ‘Dankzij die steun kan ik de vis met een hogere kwaliteit drogen en heb ik minder afval. Daardoor is ons inkomen gestegen, want ik kan de vis voor een hogere prijs verkopen.’ De 427 euro die ze al spaarde wil Jensilda investeren. ‘Ik wil varkens gaan houden om mijn inkomen nog verder te zien toenemen.’
Vangst gestolen
Mariyathas (46 jaar) zoekt verkoeling in de schaduw van een palmboom en een afdak. Naast hem staat een grote krat vol zeekomkommers. De vangst van deze dag. Mariyathas woont met zijn gezin in Thevanpitty. Een vissersgemeenschap in Sri Lanka. Geboren en getogen in het dorp groeide Mariyathas op tot visser. Maar mee de zee op gaat hij al jaren niet meer. Tijdens de burgeroorlog tussen de Tamil Tijgers en de nationale regering verloor hij een been.
Om toch voor zijn gezin en twee jonge kinderen te kunnen zorgen, plaatste Mariyathas kooien langs de kustlijn om vis en zeedieren te vangen. Een methode die werkt, maar geregeld werden zijn kooien door anderen leeggehaald. Daarom startte Mariyathas in 2012 een bedrijf om zeekomkommers te verwerken. Daarmee had hij succes. Op het hoogtepunt had het bedrijf twintig vrouwen uit het dorp in dienst. Tot hij werd bedrogen door één van zijn klanten. Dat kostte veel geld en het bedrijf ging failliet.
‘Ik zocht naar andere manieren om geld te verdienen,’ vertelt hij. In die periode hoort hij over het project Duurzame Visserij. Samen met lokale partnerorganisaties ondersteunen we vissersgemeenschappen om met nieuwe, duurzame manieren geld te verdienen. We sluiten zoveel mogelijk aan bij de visserscultuur in de dorpen. Net als Mariyathas hebben de mensen in deze dorpen veel kennis over de zee en vissen, maar is het lastiger om aan de slag te gaan in een andere sector.
Zeekomkommers en zeewier
We stimuleren vissers om een kwekerij voor zeewier of zeekomkommers te starten. De visstand lijdt hier niet onder en voor de vissers zijn het twee bekende producten. Daarnaast is er een goede markt voor zeewier en zeekomkommers, zeker in Azië. Samen met onze partners onderzoeken we de kansen voor export naar Europa. In de eerste helft van 2023 startten 148 vissers een kwekerij voor zeekomkommers. Daarnaast begonnen 150 vissers met een kwekerij voor zeewier. We ondersteunen deze vissers met trainingen om op commerciële schaal deze producten te kweken en het verkrijgen van de juiste vergunningen bij de overheid.
Toch zijn niet alle vissers direct enthousiast. Sommigen bekijken deze ontwikkelingen met argusogen. Zij vragen zich af wat de consequenties zijn voor hun traditionele manier van vissen. Dit jaar was er een tekort aan jonge zeekomkommers, waardoor niet alle nieuwe kwekerijen konden starten.
De vissers die wel overschakelen zijn tevreden. Zij zien hun inkomen stijgen. Mariyathas gebruikt zijn duik- en visvaardigheid om zijn bedrijf tot een succes te maken. Het lukte hem om de kwekerij te starten en de eerste zeekomkommers te oogsten. Daarmee verdiende hij 4.272 euro. Met dat geld loste hij zijn leningen af. Ook test hij de combinatie van zeewier en zeekomkommers kweken. In het dorp wordt hij gezien als een succesvolle kweker.
