Lezen: Lukas 16 vers 19-31
Ik zie haar nog voor me staan. Elenieta, weduwe met vijf kinderen. Haar man verloor ze enkele jaren geleden. Ze bleef achter met haar kinderen en wist met een schamel loon net rond te komen. Totdat de grote storm over de Filipijnen raasde en haar volledige woning verwoestte.
Elenieta had werkelijk alles verloren door de storm en woonde tijdelijk met haar kinderen in de kerk van het dorp, samen met een aantal andere bewoners. Ze liep met me naar de plek waar ooit haar huis stond. Naast de puinhopen vertelde ze wat haar tijdens de storm overkwam. Haar levensverhaal sloot ze af met een eenvoudige belijdenis: ‘Nu heb ik alles verloren, maar God overgehouden’..
Ik zie haar voor me als ik nadenk over de aankoop van een nieuwe keuken die eigenlijk aan vervanging toe is.
Na elke reis waar ik kwetsbare mensen tegenkom die zoveel andere uitdagingen kennen, die niet leven maar óverleven, kijk ik weer met andere ogen naar de keuken. De deurtjes hangen scheef en in de kastjes kijk ik liever ook niet maar toch… Als ik aan Elenieta denk…
Rijkdom en armoede
Ze zijn na de zondeval in de wereld gekomen en nog altijd zichtbaar.
In de tijd van de Bijbel waren rijkdom en armoede ook al een thema. Jezus preekt hier vaak over en vertelt op een dag ook de gelijkenis van de rijke man en bedelaar Lazarus. De rijke man woont in weelde en rijkdom. In purperen mantels kleedt hij zich. Hij leeft overdadig en vrolijk. Genieten van bezit mag. Het gevaar van rijkdom ligt echter snel op de loer. Bezit heeft vaak jou in plaats van andersom. We zien dat ook in deze gelijkenis fout gaan.
Voor het huis van de rijke man, die geen naam krijgt in de gelijkenis, ligt een zekere bedelaar. De bedelaar krijgt wel een naam: Lazarus.
Lazarus is de vergrieksing van de Hebreeuwse naam Eleazar. Dit betekent ‘God helpt’. Lazarus ligt er slecht bij: hij verlangt naar de kleine kruimeltjes waar de honden van eten rondom het huis van de rijke man. De honden komen wel, maar likken de zweren van Lazarus. Dit verergert alleen nog maar de pijn van de open zweren. De man kijkt echter niet naar deze Lazarus om.
Beiden sterven.
Lazarus hoeft niet op een mooie aardse begrafenis te rekenen.
Hij krijgt echter een koninklijke begrafenis: de engelen halen hem op en dragen hem in de schoot van Abraham. Zoals een moeder een kind op schoot trekt en troost, zo wordt Lazarus eeuwig getroost op de schoot van vader Abraham. De rijke man kan op een koninklijke aardse begrafenis rekenen. Zijn eeuwige toekomst eindigt verschrikkelijk: ‘toen hij zijn ogen in de hel opsloeg’. De man zag zijn rijkdom zoals spreuken 18 vers 11 het beschrijft: Het bezit van een rijke is zijn sterke stad, als een hoge muur, in zijn verbeelding. Hij verbeeldde zich veilig en groots te zijn met zijn bezit maar de veilige burcht was er niet meer toen hij stierf.
Lazarus leefde in armoede maar wist: Beter is weinig met de vreze des HEEREN, dan een grote schat met verwarring erbij. (Spreuken 15 vers 16) De gelijkenis vervolgt met het gesprek tussen Abraham en de rijke man. De man die duidelijk krijgt dat de kloof geslagen is tussen hem en Lazarus smeekt nog wel of zijn familie gewaarschuwd kan worden. Abraham is echter duidelijk: ‘Zij hebben Mozes en de profeten. Laat ze naar hen luisteren.’
Giften
Bij het lezen van deze gelijkenis zeg je misschien: zo bont als de rijke man maak ik het niet. Ik geef royaal giften aan goede doelen, ik ben goed voor mijn buren en ben actief in de kerk. Dat is goed en mooi. Toch vraagt dit nog verdere bezinning.
Het bezit wat je hebt is op zich niet verkeerd. Het mooie boek Spreuken vertelt ons ook dat we mogen genieten van wat we hebben. Het is prachtig als je van je rijkdom deelt. Maar dan nog kan je bezit een risico zijn. Bezit kan zomaar een vesting zijn die je opbouwt en waar je denkt veilig te zijn. Je creëert dan een schijnveiligheid. Bezit je als niet bezittend dan weet je dat de spullen niet van jou zijn maar dat alles een gave van God is. Dan kom je tot de belijdenis van Elenieta: ik heb alles verloren maar God overgehouden! Dan is God je veilige vesting die eeuwige zekerheid geeft.
Binnenstebuiten!
Van Deo volente 4 t/m 9 oktober organiseert Woord en Daad de Week van de Duurzaamheid met als thema: Binnenstebuiten! – Een frisse kijk op spullen. We nemen dit jaar een duik in de wereld van spullen en keren die helemaal binnenstebuiten. Want weet jij wat er nodig is voor jouw nieuwe smartphone of schemerlamp? Samen kunnen we verschil maken! Doe je mee?
