‘Ik haatte vluchtelingen.’ Het is dit eerlijke antwoord dat het sentiment van veel mensen in het noordwesten van Oeganda vertolkt. De drie woorden vertolken een opgekropte frustratie. Toch staat het antwoord in verleden tijd. Er is een verandering in gang gezet en daarin spelen bijen een hoofdrol.
Ondanks de grote armoede in Oeganda vangt het land ruim 1,5 miljoen vluchtelingen op. De meeste vluchtelingenkampen zijn te vinden in het noordwesten van het land, dicht bij de grens met Zuid-Soedan. Het Rhino Camp in de regio West Nile is één van de kampen. Dit vluchtelingenkamp werd in de jaren ’80 geopend nadat veel Soedanezen de burgeroorlog in hun land ontvluchtten. Op dit moment wonen er nog altijd 135.812 vluchtelingen in het kamp. Verreweg de meesten van hen zijn afkomstig uit buurland Zuid-Soedan.
In gesprek met de gemeenschap over de vluchtelingen in de regio.
‘Wij krijgen niets’
‘Ik gaf een vluchteling nooit toestemming om op mijn land te werken, want zij krijgen voedsel en andere spullen, zoals zeep, via het World Food Program van de VN. Wij krijgen niets. Daarom haatte ik vluchtelingen,’ vertelt Azamuke Moses Emanuel. De 28-jarige jongen verwoordt daarmee het sentiment onder de bevolking van West Nile. In deze regio staat het Rhino Camp.
‘Dankzij het werk van LM is mijn houding ten opzichte van vluchtelingen veranderd,’ vervolgt de jongeman. Samen met partnerorganisaties Läkarmissionen International (LM), Tunado en Trias ondersteunt Woord en Daad imkers in Oeganda. De honingsector biedt veel mogelijkheden om een goed inkomen te verdienen, ook op het platteland van Oeganda. Al enkele jaren werken we in de regio West Nile en ondersteunen we de Oegandese bevolking in het opzetten van een imkerij. Dat doen we onder het Busy Bees programma, waarmee we bouwen aan een duurzame en inclusieve honingsector in Oeganda.
Acceptatie van vluchtelingen
Sinds 2022 hebben we het project uitgebreid en werkt partnerorganisatie LM onder vluchtelingen. We ondersteunen vluchtelingen om aan de slag te gaan als imker. Ze krijgen training in bijenhouden en ondersteuning bij het starten van een bedrijf. Tegelijk betrekken we de Oegandese bevolking in de dorpen rond het kamp bij het project.
In verschillende bijeenkomsten gaan we in gesprek met de gemeenschappen om hun beeld van vluchtelingen te veranderen. Dat is een belangrijk proces om de acceptatie van vluchtelingen te stimuleren. Bij een eerste sessie waren 124 leden uit de gemeenschap aanwezig. Een aspect van de bijeenkomsten is de toegang tot land. De vluchtelingen bezitten geen land, maar om een imkerij te starten is wel een stuk grond nodig. We stimuleren gemeenschappen om vluchtelingen toegang te geven tot land.
Samuel Gala krijgt toestemming om zijn bijenkasten op land van de gemeenschap te zetten.
Vrede en harmonie
Naast het economische perspectief dat de honingsector biedt voor de vluchtelingen en de gemeenschap, werken we aan een verbetering in de relatie tussen de Oegandese bevolking en de vluchtelingen. Met dit onderdeel van Busy Bees willen we de vrede en harmonie tussen de twee groepen bevorderen.
Samuel Gala is één van de vluchtelingen die dankzij de sessie toestemming kreeg om een imkerij te starten op grond van de gemeenschap. Hij is blij met deze kans: ‘LM heeft echt een gevoel van broederschap en liefde tussen ons, de vluchtelingen, en onze Oegandese broeders gestimuleerd. Dit zal zeker ons leven verbeteren, want nu heb ik een stuk grond waar ik mijn imkerij kan starten.’
