‘Sale!’ ‘50% korting!’ ‘Opruiming!’ Loop jij zonder aarzelen door bij zulke kreten in de etalage of online? Sinds een aantal jaren lukt het mij steeds beter om koopverleiding te weerstaan, al blijft ook teveel tweedehands shoppen een verleiding. Hoe koopgevoelig ben jij?
Je kent vast de tip al om niet met een lege maag boodschappen te gaan doen. Voor je het weet belanden er producten in je mandje die je niet nodig hebt, niet gezond zijn of waarvan je vooraf niet eens van plan was om ze te kopen. Kleding kopen kan ook zeker vanuit emotie gebeuren. Je zit niet zo lekker in je vel en denkt dat nieuwe kleding dit wel op zal lossen. Voor een korte tijd lijkt dat inderdaad zo te zijn, maar dat geluksgevoel zakt weer heel snel weg.
Koopdrang
Consumentenpsycholoog Patrick Wessels verklaart dit als volgt: ‘Koopdrang heeft zowel een biologische als meerdere psychologische en sociale motivaties. Biologisch voelt verkrijgen ontzettend fijn, omdat er iedere keer dat we iets kopen of verzamelen een beetje dopamine vrijkomt. Het is een shot plezier, die je ervaart tijdens het (online) aankopen. Psychologisch werkt iets nieuws verkrijgen en/ of uitpakken bijzonder prikkelend.’
Verkrijgen ervaar je op verschillende momenten: het artikel aanraken, in je mandje leggen, bij de kassa in je eigen tas stoppen en het thuis voor het eerst aandoen zijn allemaal verkrijgmomenten.
Onbewust
Koopdrang ontstaat op onbewust niveau. Dit maakt het enorm lastig om minder te kopen. Het is dus bijna onmogelijk om je ertegen te wapenen. Achteraf kun je misschien wel aanwijzen in welke verkoopfuik je bent getrapt, maar op het koopmoment zelf heb je dat vaak niet door.
Marketing speelt hier heel handig op in door jouw verlangen op te wekken door de focus te leggen op emotionele redenen. De kans is groot dat jij daardoor dit product, die mooie jas of nieuwe jurk of prachtige winterlaarzen heel graag wilt kopen.
Minderen
Koopdrang kan overgaan in koopverslaving. Dat is een stadium waar je niet in wilt komen. Hoe kun je, hoewel het lastig is, toch je koopdrang enigszins aan banden leggen?
- Misschien een open deur, maar wel effectief: ga niet naar de winkelstraat, open geen websites van jouw favoriete merken en ontvolg hen op Instagram, schrijf je uit bij mailings van fast fashionketens.
- Ga in plaats van shoppen, lekker de natuur in, pak ’s avonds een boek en ga niet scrollen op de bank.
- Ruilen in plaats van kopen is altijd een goed idee. Voor jou is dat kledingstuk nieuw, al is het een tweedehandsje van je zus of vriendin, dus het geeft jou dat dopamineshot!
- Verdiep je in de misstanden van de kledingindustrie, waardoor je je bewuster wordt van merken die je niet meer wilt supporten.
- Áls je toch iets gaat kopen: spreek vooraf met een persoon die voor jou belangrijk is af wat je van plan bent te gaan kopen. Voordat je naar de (digitale) kassa gaat, laat je die persoon je winkelmandje zien. Klopt het met wat je van plan was? Anders leg je producten terug.
Over de auteur
Janneke Witzier is projectleider Bewustwording bij Woord en Daad. Ze is mateloos geïnteresseerd in de kledingindustrie en duurzamere opties. Groot fan van tweedehands shoppen, dus ook haar kleding en schoenen zijn voor een heel groot gedeelte tweedehands. Wat een parels vind je soms! Af en toe kiest ze voor een nieuw, duurzaam item. Tof dat er inmiddels al zoveel keuze is! We inspireren je graag deze week.
