Paulina Melon uit Karamoja weet het zeker: bijenhouden zal haar leven veranderen. Ze woont in één van de armste regio’s van Oeganda en is één van de duizenden imkers in Oeganda die profiteren van het Busy Bees programma. In dit artikel reizen we langs vluchtelingen in Rhino Camp en koffieboeren in Centraal-Oeganda.
In totaal werden in de eerste zes maanden van 2022 meer dan 4.000 nieuwe imkers toegevoegd aan het Busy Bees programma. De imkers die deelnemen aan Busy Bees zijn heel divers: mannen en vrouwen, ouderen en jongeren, Oegandezen en vluchtelingen. De komende jaren worden zij ondersteund om hun imkerij op te starten of te verbeteren.
Vluchtelingen en bijen
In de regio West Nile, in het noordwesten van Oeganda, wonen bijna 136.000 vluchtelingen in een kamp. De meesten zijn gevlucht uit buurland Zuid-Soedan. Het Rhino Camp bestaat sinds de jaren ’90 en is opgezet als een nederzetting. De mensen wonen niet in tenten, maar in meer permanente huisvesting.
Sinds 2022 werken we samen met partnerorganisatie Läkarmissionen International in deze gemeenschap. We stimuleren de vluchtelingen en de lokale bevolking om samen in de honingsector aan de slag te gaan. In de eerste maanden ondersteunden we 126 mensen met psychosociale training, waaronder traumaverwerking. De verwerking van trauma’s is een belangrijke stap om succesvol een leven op te kunnen bouwen.
Daarnaast werken we aan een mentaliteitsverandering ten opzichte van de leefomgeving. Via een campagne informeren we de mensen over het belang van bomen voor het leefklimaat en voor de bijen. Ook in andere regio’s stimuleren we de bevolking om oog te hebben voor natuurbescherming. De impact van klimaatverandering wordt in Oeganda steeds zichtbaarder.
Koffie en honing
Ook de koffieboeren in Centraal-Oeganda merken de gevolgen van klimaatverandering. De koffieplanten groeien minder goed door de hogere temperatuur. Dat heeft gevolgen voor hun oogst. Vanuit Busy Bees ondersteunen we de boeren om macadamiabomen te planten. Die bomen bieden op termijn schaduw en de noten leveren extra inkomsten op. Daarnaast stimuleren we koffieboeren en bijenhouders om samen te werken.
Dit jaar startten 794 jonge koffieboeren (tot 35 jaar) met bijenhouden. Naast dat de honing een extra inkomstenbron vormt voor de boeren, dragen de bijen bij aan een betere koffieoogst. De bijen bestuiven de bloesem van de koffieplanten, waardoor de koffiebonen beter groeien.
Bijenkasten van lokale materialen
In het noordoosten van Oeganda is er geen ruimte voor koffieplantages. De regio Karamoja is vooral heet en droog, zeker tijdens het droge seizoen. Hier woont Paulina. Ze leerde bijenkasten maken van materialen die beschikbaar zijn in de omgeving van het dorp.
Voor veel nieuwkomers in de honingsector is dat een goed startpunt. Door de bijenkasten zelf te maken, is maar een kleine investering nodig om te kunnen starten. Geld om materialen, zoals imkerpakken of een beroker, te kopen, hebben de nieuwe imkers meestal niet. Samen met partner World of Bees investeerden we in een investeringsfonds. Imkers kunnen hier (kleine) leningen afsluiten om investeringen te doen, waardoor hun bedrijf kan groeien. Het fonds heeft geen winstoogmerk en de aflossing vloeit terug in het fonds om opnieuw uitgeleend te kunnen worden. Tussen januari en juli sloten zes imkers een lening af bij dit nieuwe fonds.
